Dialek adalah bentuk bahasa yang digunakan dalam sesuatu daerah atau oleh kelompok sosial yang berbeza daripada bahasa standard. Dari sudut linguistik, dialek adalah variasi bahasa yang dituturkan oleh kumpulan tertentu dalam masyarakat, dan penggunaannya lebih santai dan tidak formal.
Bahasa memainkan peranan sebagai lambang jati diri dan cerminan budaya sesuatu bangsa, serta dibahagikan kepada dua kategori utama: bahasa standard dan bahasa basahan. Bahasa basahan bersifat percakapan harian dan digunakan dalam suasana tidak rasmi, seperti perbualan antara keluarga atau rakan. Bahasa ini tidak mementingkan tatabahasa formal, tetapi berfokus pada kefahaman antara penuturnya, dan ia kerap disesuaikan mengikut dialek setempat.
Penggunaan bahasa basahan memberikan beberapa kelebihan seperti memudahkan komunikasi, mewujudkan suasana santai, mencerminkan identiti budaya, serta membina hubungan sosial yang akrab. Ia juga memberi ruang kepada kreativiti melalui penciptaan slanga dan ungkapan baru yang lebih fleksibel.
Dialek Johor: Keunikan dan Ciri Khas
Dialek Johor mempunyai perbezaan unik berbanding negeri-negeri lain. Penduduk di pantai barat Johor misalnya, menuturkan dialek ala Muar yang menukar sebutan “ar” kepada “o” di hujung perkataan, seperti “besar” menjadi “beso”. Dialek ini berasal daripada rumpun bahasa Johor-Riau, menjadikannya mirip dengan bahasa Melayu standard.
Perbezaan kecil di antara kawasan dalam Johor menyebabkan dialek ini dibahagikan kepada tiga subkawasan: Johor, Muar, dan Mersing. Pengaruh pedagang dan masyarakat luar pada abad ke-18 turut menyumbang kepada perkembangan bahasa basahan di Johor, terutamanya dengan kemasukan perkataan dari etnik Jawa, Banjar, Bugis, dan Minang.
Penggunaan Kata “Tapi” dalam Dialek Johor
Satu aspek menarik dalam dialek Johor ialah penggunaan kata “tapi” yang bukan sekadar kata hubung, tetapi juga sebagai kata penegas di hujung ayat. Misalnya, “Mahallah tapi,” di mana kata “tapi” digunakan untuk menekankan sesuatu kenyataan. Perbezaan penggunaan ini mencerminkan identiti dialek Johor yang kaya dan unik.
Bahasa basahan, termasuk dialek Johor, menghubungkan masyarakat dalam suasana sosial yang santai, memainkan peranan penting dalam komunikasi harian, dan menjadi “jenama” terhadap penutur jati Johor itu sendiri.
